ATMIS iyo EUCAP ayaa tababar ku saabsan ilaalinta badda siinaya saraakiisha ciidamada badda iyo ilaalada xeebaha Soomaaliya.
Dadaal ay iska kaashadeen Ciidamada Midowga Yurub ee Tayaynta Soomaaliya (EUCAP Somalia) iyo Hawlgalka Midowga Afrika ee Soomaaliya (ATMIS), ayaa shan iyo toban sarkaal oo ka tirsan Ciidanka Badda iyo Ilaalada Xeebaha Soomaaliya (SNCG) ay qaateen tababar gaar ah oo ku saabsan amniga badda. Ka hor inta aan la saarin 2,000 oo ka tirsan shaqaalaha ATMIS bisha Juun 30, 2023, koorsada labada toddobaad ah, oo ay ku jiraan aragtiyo iyo qaybo la taaban karo, ayaa loo qorsheeyay in lagu caawiyo Soomaaliya ilaalinta xeebta ugu dheer Afrika.
Sida uu sheegay Major General Peter Muteti, Taliye
Ku Xigeenka Ciidanka ATMIS ee u qaabilsan Taageerada iyo Saadka, “Tababarkan
dib u soo celinta waxa uu waafaqsan yahay himilooyinka la hiigsanayo Qorshaha
Kala-guurka ee Soomaaliya iyo waajibaadka ATMIS-ka, gaar ahaan marka la eego
la-talinta iyo tayeynta Dowladda Federaalka. Hay’adaha DFS ee dhammaan qaybaha
kala duwan ee bulshada.
Munaasabad loogu dabaal degayay xiritaanka tababarka
maalintii Axadda, ayuu Muteti sheegay in ay ahayd tallaabo muhiim ah oo loo
qaaday dadaallada lagu xoojinayo hay’adaha dowladda Soomaaliya, iyadoo la
filayo in si tartiib tartiib ah mas’uuliyadaha amniga loogu wareejiyo Ciidamada
Ammaanka Soomaaliya (SSF) sida ku cad Q/Midoobay ee 2628 iyo 2670.
“Hadaba dhisida awooda SNCG waa muhiim si ay awood
ugu yeelato dhaqangelinta sharciga ilaalinta badda, goobidda iyo samatabbixinta
(SAR), iyo Difaaca xeebaha Soomaaliya iyadoo la ilaalinayo marinnada
isgaarsiinta badda iyo ilaalinta kalluumeysiga sharci darrada ah, aan la soo
wargelin, iyo sharci la’aanta, iyo sidoo kale daadinta qashinka khatarta ah,
iyo dambiyada kale," Maj. Gen. Muteti ayaa ka sheegay munaasabadda
xiritaanka.
Soomaaliya oo leh xeeb dhererkeedu dhan yahay 3,300
kilomitir oo kheyraad badda ah ayaa Soomaaliya ugu dheer Afrika oo dhan. Si loo
xaqiijiyo in ummaddu ay si buuxda uga faa’iidaysato “dhaqaalaha buluuga ah” oo
ay marar badan ka faa’iidaysteen kalluumaysatada sharci darrada ah iyo
tahriibayaasha, waxa loo baahan yahay ciidan badeed si fiican u tababaran oo
qalabaysan.
Waaxda amniga badda ee Soomaaliya waxay ka heshay
kaalmo ATMIS, EUCAP, iyo Qaramada Midoobay (UN) sannadihii la soo dhaafay iyada
oo loo marayo hagitaan, kobcinta awoodda, tababarka, saadka, iyo hagidda heerka
istaraatiijiyadeed ee ku saleysan howlaha ilaalinta xeebaha, iyo waxyaabo kale.
Dr. Fabian Loewenberg oo ah ku xigeenka madaxa EUCAP
ee Soomaaliya ayaa sheegay in EUCAP ay sii wadi doonto bixinta tababarada
maadaama ay muhiim tahay in Soomaaliya laga caawiyo wax ka qabashada arrimaha
badda.
Marka aan ka fekero tababbarka, waxaan tixgaliyaa
inta qof ee xiiseeya oo ay ka go'aan tahay in ay horumariyaan oo ay dhisaan
ciidan xooggan oo badda iyo xeebaha Soomaaliya. Taliye ku xigeenka ciidanka
SNCG G/sare C/waaxid Cali Afrax ayaa kula dar daarmay ciidamada tababarka loo
soo xiray in ay qaataan oo ay la wadaagaan aqoonta iyo xirfada ay ka
kororsadeen tababarada saaxiibada kale.
Ardeyda ayaa la soo bandhigay koorsooyin kala duwan,
oo ay ku jiraan kuwa ku saabsan badbaadada badda, makaanikada badda, mas'uuliyadda
ilaalinta xeebaha, sharciga badda, gargaarka degdegga ah, iyo farsamooyinka
isgaarsiinta. Sarkaalka shanta sano ah ee Qorsheynta Ciidanka Xoogga Dalka
Soomaaliyeed (SNA), Axmed C/rashiid Cumar, ayaa sheegay inuu si buuxda ugu
kalsoon yahay tilmaamaha.
Gaar ahaan, wuxuu ku daray, "Waxaan helay aqoon
badan oo ay ugu badan tahay bilaabista, kormeerida, hubinta doonyaha dhammaan
xaaladaha, socodka, iyo kalfadhiyo kale oo badan oo la taaban karo iyo
aragtiyo," isagoo tilmaamaya awoodaha muhiimka u ah Ciidamada Badda iyo
Saraakiisha Ilaalada Xeebaha.
Maj. Matthew Achiga, oo ah taliyaha ATMIS Maritime,
ayaa sheegay in "tababarku uu ka soo baxay ujeedadii laga lahaa, sababtoo
ah ardaydu waxay muujin karaan fahamka wacyigelinta badda, maaraynta doonyaha,
iyo fahamka aasaasiga ah ee cilad-saarka doonyaha."
Comments
Post a Comment