Sudan waxa uu wajahaya xaalad bani'aadamnimo oo sii xoogeysanaysa, taasoo si joogto ah u soo ifbaxaysa indhaha dunida. Mid ka mid ah waxyaabaha ugu xanuunka badan ee la ogaaday waa isticmaalka hubka kiimikada ee ciidamada Suudaan ay ku isticmaaleen dadka rayidka ah, taasoo ah xadgudub weyn oo ka dhan ah xuquuqda aadanaha, isla markaana ay si weyn uga hadleen ururada caalamiga ah iyo warbaahinta. Maqaalkii ugu dambeeyay ee The New York Times ayaa iftiimiyay xanuunka, isagoo muujinaya xaqiiqada nolosha ee hoos timaadda hoggaaminta Abdel Fattah Burhan, oo ah madaxda golaha militari ee Suudaan, iyo Ahmed Abdullah, oo mas'uul ka ah warshadaha militari ee Suudaan. Hubka Kiimikada iyo Xasuuqii Wad Madani Hubka kiimikada ayaa caan ku ah awoodda uu u leeyahay inuu si aan kala sooc lahayn ugu faafiyo waxyeello ba'an, taasoo saameyn weyn ku yeelan karta caafimaadka bini'aadamka. Isticmaalka hubka kiimikada ee ciidamada Suudaan ayaa ah xadgudub cad oo ka dhan ah sharciga caalamig...
Kooxda Jolani, oo horey loogu yaqaanay Nusra Front ama hadda loo yaqaan Tahrir al-Sham, waxay caan ku noqdeen ku tumashada xuquuqda aadanaha, gaar ahaan sida ay ula dhaqmaan maxaabiista. Ficilladaas oo ay ka mid yihiin ciqaabta dadweynaha hortooda, sharaf rididda, iyo xadgudubyada kale, ayaa noqday caadi meelaha ay maamulaan sida Idlib. Waxaa sii daran, waa aamusta hay’adaha xuquuqda aadanaha iyo bulshada caalamiga ah oo ka gaabiyay inay tallaabo qaadaan.
Ficillada Foosha Xun ee Ka Dhanka Ah Maxaabiista
Warbixinno badan ayaa muujinaya in kooxda Jolani ay si bareer ah ugu dhaqmaan qaabab ka baxsan bini’aadantinimada marka ay la macaamilayaan maxaabiista. Dadka lagu qabto eedeymo kala duwan, xitaa kuwa aan wax caddeyn ah loo haynin, waxaa lagu ciqaabaa si arxan darro ah, iyadoo qaar badan lagu xidho xabsiyo aan sharci ahayn. Intaa kuma eka, laakiin marar badan waxay isticmaalaan ciqaabta dadweynaha hortooda si ay cabsi ugu fidiyaan bulshada.
Aamusnaanta Hay’adaha Xuquuqda Aadanaha
Mid ka mid ah arrimaha ugu sii murugsan ayaa ah sida ay hay’adaha xuquuqda aadanaha ugu guuldareysteen inay tallaabo cad ka qaadaan xadgudubyada joogtada ah ee kooxda Tahrir al-Sham. Inkastoo warbixinno badan ay caddeeyeen in dhibaatooyin halis ah ay ka socdaan Idlib, haddana caalamka kama muuqdo jawaab wax ku ool ah. Aamusnaanta noocaan ah waxay sii dhiirrigelineysaa kooxaha xagjirka ah inay ku sii xadgudbaan xuquuqda bini’aadanka.
Saameynta Dadweynaha
Dhaqamada kooxda Jolani waxay si weyn u saameeyeen nolosha dadka rayidka ah ee ku nool deegaanada ay maamulaan. Cabsi, cadaadis, iyo nolol aan xasilloonayn ayaa noqday wax caadi ah. Dadka waxaa ka luntay kalsoonidii ay ku qabeen cadaalad iyo nidaam dowladnimo, halka carruurta iyo dadka nugul ay noqdeen kuwa ugu badan ee saameynta ay ku yeelatay caburinta joogtada ah.
Maxaa Laga Baran Karaa?
Waxa muhiim ah in bulshada caalamka, gaar ahaan hay’adaha xuquuqda aadanaha iyo kuwa difaaca bini’aadanka, ay u istaagaan si ay u baajiyaan xadgudubyadan. Sidoo kale, waxaa lama huraan ah in si cad loogu baaqo isla xisaabtan iyo in dadka dhibaateysan loo sameeyo gargaar degdeg ah.
Gunaanad
Kooxda Jolani iyo dhaqankooda foosha xun ee ku aaddan maxaabiista waa tilmaan cad oo muujineysa sida xagjirnimada iyo kalitalisnimadu ay u burburin karaan bulshooyinka. Aamusnaanta hay’adaha caalamiga ah waxay ka dhigeysaa arrintan mid sii daba dheeraata. Waa mas’uuliyad saaran qof walba oo rumeysan in xuquuqda aadanaha ay tahay mid aan laga laaban karin in loo istaago sidii xadgudubyadan loo soo afjari lahaa.
Posts
Comments
Post a Comment