Skip to main content

Follow

Wararka Maanta

Ciidanka Qaranka oo Guul Kale Ka Gaarey Ruun-Nirgood: Midnimo Qaran oo ka Dhan ah Argagixisada

  Ruun-Nirgood, Soomaaliya – Saaka aroortii hore ayaa ciidamada Xoogga Dalka Soomaaliyeed (CXDS), oo ay garab socdaan ciidamada deegaanka, qaaday weerar qorsheysan oo ay ku qaadeen saldhigyo muhiim ah oo ay kooxda Al-Shabaab ku lahayd degmada Ruun-Nirgood ee gobolka Shabeellaha Dhexe. Howlgalkaas guuleystay ayaa lagu burburiyay xarumo muhiim u ahaa kooxda, halka saldhiggii ugu weynaa ee deegaanka laga saaray gacantooda. Sida uu sheegay guddoomiyaha degmada, ciidamada ayaa hadda wadaan hawlgallo lagu raadinayo xubno argagixiso ah oo ku firxaday duleedka degmada. Tani waxay muujineysaa biseylka iyo isku-duubnida ciidamada Soomaaliyeed iyo shacabka oo garab taagan. Ma aha oo kaliya dagaal gudaha ah — waa halgan ay Soomaaliya uga jirto sugidda amniga gobolka iyo caalamkaba. Ciidamada qaranka ayaa dagaal ugu jira magac, dal iyo dad Soomaaliyeed. Madaxweyne Xasan Sheekh Maxamuud, oo dhowaan booqday furimaha dagaalka, ayaa dhiirrigelin xooggan u muujiyay ciidanka, taasoo kor u qaadday ni...

Xiisadaha Sii Kordhaya ee Tigray: Itoobiya ma Qarka u Saaran Tahay Dagaal Kale?

 


Xiisado siyaasadeed iyo dhaqdhaqaaqyo ciidan ayaa mar kale cirka isku sii shareeray gobolka Tigray ee waqooyiga Itoobiya, taasoo keentay cabsi laga qabo in mar kale la galo dagaal cusub, markan lala galay Eritrea. Dagaalkii hore ee socday intii u dhaxeysay 2020-2022 ayaa sababay dhimashada in ka badan 600,000 oo qof, barakaca malaayiin shacab ah, iyo burbur baahsan. Inkastoo heshiis nabadeed la gaaray bishii November 2022, haddana xiisadaha ma aysan dhammaanin, waxaana hadda muuqata rajo xumo hor leh.

Kala Qeybsanaanta TPLF iyo Saamaynteeda

Mid ka mid ah waxyaabaha hurinaya xiisadda ayaa ah khilaafka ka dhex jira TPLF, xisbigii horey u maamulayay Itoobiya, oo hadda u kala jabay labo garab. Garab ka mid ah ayaa lagu eedeeyay inuu xiriir la leeyahay dowladda Eritrea, taasoo sii xumeysay xaaladda. Madaxweynaha ku-meelgaarka ah ee Tigray, Getachew Reda, ayaa dowladda federaalka ka codsaday inay farageliso, isaga oo ku eedeeyay Eritrea in ay taageerayso garabka kale ee TPLF ee uu hoggaamiyo Debretsion Gebremichael.

Khilaafkan gudaha ah ayaa horseeday jahwareer badan, iyada oo shacabka Tigray ay niyad jabeen, maadaama ay arkeen hoggaankooda oo ku mashquulsan loollan awood, halkii ay wax ka qaban lahaayeen arrimaha muhiimka ah sida dib u dhiska iyo ka saarka ciidanka Eritrea ee weli ku sugan gobolka.

Xiriirka Itoobiya & Eritrea iyo Loolanka Badda Cas

Xiisadaha sii kordhaya ma ahan oo kaliya kuwa gudaha Tigray, balse waxay sidoo kale salka ku hayaan xiriirka Itoobiya iyo Eritrea. Ra’iisul Wasaare Abiy Ahmed wuxuu marar badan sheegay in Itoobiya aysan aqbali karin inay sii ahaato dal aan lahayn dekad. Damaca Itoobiya ee helitaanka badda, gaar ahaan Badda Cas, ayaa dhaliyay walaac weyn oo ay Eritrea ka qabto jiritaanka Itoobiya ee gobolka.

Eritrea oo markii hore la safneyd Itoobiya intii lagu guda jiray dagaalkii Tigray, ayaa hadda la sheegaya inay xidhiidh dhow la sameysaneyso dalal ay ka mid yihiin Masar iyo Soomaaliya si ay isaga difaacdo damaca Itoobiya. Xogaha la helayo ayaa tilmaamaya in Eritrea ay kor u qaaday dhaq-dhaqaaqyadeeda ciidan ee xadka ay la wadaagto Itoobiya, taasoo sii xumeyn karta xaaladda amni ee gobolka.

Diblomaasiyadda iyo Rajada Nabadda

Inkasta oo Ra’iisul Wasaare Abiy uu dhowaan sheegay in Itoobiya aysan dooneyn dagaal kale, haddana dhaqdhaqaaqyada ciidan ee ka socda Tigray iyo xuduudda Eritrea waxay muujinayaan in xaaladdu aad u kacsan tahay. Hadalka uu dhawaan ka jeediyay baarlamaanka Itoobiya, oo uu ku sheegay in diblomaasiyaddu tahay xalka kaliya, ayaa muujinaya inuu ka warqabo khatarta dagaal kale.

Si kastaba ha ahaatee, haddii khilaafka TPLF sii xoogeysto, Eritrea ay sii waddo faragelinta Tigray, iyo haddii Itoobiya ay ku adkeysato damaceeda Badda Cas, waxay xaaladdu noqon kartaa mid kicisa dagaal hor leh.

Saamaynta Gobolka iyo Faragelinta Dibadda

Haddii dagaal cusub qarxo, wuxuu saameyn ku yeelan doonaa guud ahaan Geeska Afrika. Sudan oo hadda la daalaa dhaceysa dagaal sokeeye, Soomaaliya oo weli dagaal kula jirta Al-Shabaab, iyo xiriirka murugsan ee Itoobiya la leedahay Somaliland, ayaa dhamaantood sii adkeynaya jawiga siyaasadeed ee gobolka.

Dalal ay ka mid yihiin Imaaraadka Carabta iyo Sucuudiga ayaa sidoo kale indhaha ku haya xaaladda, iyaga oo laga yaabo inay door ka ciyaaraan dhinaca ay taageerayaan, si ay u difaacdaan danahooda gobolka.

Gunaanad

Su’aasha ugu weyn ee taagan ayaa ah: ma jiro dagaal kale oo Itoobiya wajaheysa? In kasta oo ay jiraan dadaallo diblomaasiyadeed, haddana khilaafyada gudaha ee Tigray, damaca Itoobiya ee Badda Cas, iyo xiisadda sii xumaaneysa ee kala dhaxeysa Eritrea waxay muujinayaan halis aad u weyn.

Si looga fogaado dagaal hor leh, waa in la xoojiyo wada-hadalka, lagana fogaado xasaradaha siyaasadeed iyo faragelinta dibadda. Haddii dhinacyadu isku dayaan inay xal nabadeed raadiyaan, waxay suurtagal noqon kartaa in laga hortago burbur hor leh.

Laakiin haddii wax laga qaban waayo xasaradda hadda taagan, Itoobiya waxay markale wajahaysaa khatar dagaal oo ragaadin kara xasilloonida gobolka oo dhan. Waqtigu waa mid xaddidan, go’aanka se waa mid ay tahay inay qaataan madaxda gobolka iyo dalalka gobolka oo dhan.

Comments

Maant iyo Soomaaliya

Escalating Civilian Casualties in Somalia: UN's Stark Warning

The United Nations' Special Envoy for Somalia, Catriona Laing, delivered a grim message to the Security Council regarding the alarming rise in civilian casualties in the troubled Horn of Africa country during the past year. The situation is primarily attributed to the ongoing insurgency led by jihadist group Al-Shabab and the conflicts in the breakaway province of Somaliland. In this article, we delve into the details of this concerning issue and the efforts being made to address it. The Ongoing Crisis: Somalia has been grappling with a protracted and brutal insurgency by the extremist group Al-Shabab since the start of the 21st century. Despite being driven out of major cities in 2011 and 2012, Al-Shabab continues to operate in vast rural areas, particularly in central and southern regions. The group consistently carries out attacks targeting government officials, civilians, and security forces, contributing to the rising civilian casualties. President's Pledge: Somali Preside...

Ugandan Military Conducts Court Martial for Officers Accused of Cowardice in Al Shabaab Attack

In a significant development, the Ugandan military has initiated a court martial trial for two of its high-ranking army officers accused of "cowardice" in the aftermath of a deadly attack on peacekeepers by the militant organization Al Shabaab in Somalia. The trial is currently taking place in Mogadishu, Somalia, temporarily serving as the location for this court martial. The accused officers, Major Steven Oluka and Major Zadock Obor, who were commanding officers of military bases in southwest Somalia, are facing two counts of cowardice following an Al Shabaab attack that led to the tragic deaths of 54 peacekeepers. The General Court Martial (GCM), presided over by Brigadier General Robert Mugabe, is conducting this trial. According to the official statement issued by the Ugandan military in Kampala, the capital of Uganda, the two senior commanders are alleged to have failed to inspire the military officers and soldiers under their command to fight bravely when confronted b...

UAE: Strategic in Humanitarian Response - Empowerment of Chad's Sudanese Women Refugees

The UAE has again manifested unparalleled devotion and commitment to the international humanitarian agenda, notably in support of women affected by conflict situations. In one such latest display of goodwill, the UAE announced new humanitarian initiatives in Chad, along with a handsome contribution of $10.25 million to the United Nations, with a focus on extending requisite succor to Sudanese women refugees severely hit by the crisis engulfing Sudan at the moment. UAE: A Holistic Approach in Humanitarian Aid Contributions by the UAE are more than just financial; they work to focus on a holistic approach that underlines healthcare, psychosocial support, and sustainable empowerment of the affected communities. This contribution indeed shows that the UAE does not only look at relief but at long-term community resilience. It certainly is a reflective approach toward humanitarian aid, whereby resources are used effectively to target immediate and future needs of women and children in any cr...

UAE’s Visionary Initiatives Drive Development and Progress in 2024

  The United Arab Emirates (UAE) has demonstrated remarkable progress in 2024, underscoring its commitment to development, innovation, and cultural advancement through a series of forward-thinking initiatives. These efforts aim to bolster the UAE’s global standing, enhance its soft power, and establish leadership across multiple sectors. Here’s an overview of the UAE’s strategic projects and plans that define its roadmap for sustainable growth and long-term governance. Transformative National Initiatives Among the UAE’s key projects this year is the "Unified UAE Numbers" project , a groundbreaking national initiative designed to advance the country’s statistical capabilities. This collaboration between federal and local entities aims to optimize data usage in economic, demographic, social, and environmental fields, positioning the UAE as a global leader in data-driven decision-making. Additionally, the UAE introduced the "Young Government Leaders Programme 2024" du...

Privacy Policy