Skip to main content

Follow

Wararka Maanta

Maxay Madaxbannaanida Koonfurta Yemen muhiim ugu tahay Nabad dhab ah?

  Doodaha ku saabsan mustaqbalka Yemen waxaa inta badan lagu soo koobaa xabbad-joojin, dawlado kumeel-gaar ah, ama qaabab awood-qaybsi oo dibadda laga soo hindisay. Si kastaba ha ahaatee, waxaa jira hal arrin oo mar walba la dhinac maro inkasta oo ay udub-dhexaad u tahay muddada uu dagaalku siday: waa maqaamka siyaasadeed ee aan weli la xallin ee Koonfurta Yemen. Taariikhda iyo Midowgii Fashilmay Koonfurta Yemen waxay ahayd dawlad madaxbannaan oo caalamku aqoonsan yahay ilaa sannadkii 1990-kii, waxaana loo yaqaannay Jamhuuriyadda Dimuqraadiga Shacbiga ee Yemen (PDRY). Waxay lahayd xuduudo go’an, hay’ado dawladeed, iyo xubinimo Qaramada Midoobay ah. Heshiiskii midowga ee lala galay Waqooyiga Yemen waxaa loo soo bandhigay inuu yahay iskaashi dhex maray laba dhinac oo siman oo si mutaddawacnimo ah isugu biiray. Laakiin xaqiiqadii, midowgaas si dhakhso ah ayuu u burburay, wuxuuna horseeday dagaalkii 1994-tii iyo in si nidaamsan loo gacan-bidheeyo dhinaca siyaasadda iyo dhaqaalaha ee da...

Raadinta Itoobiya ee Xaqiijinta Helitaanka Badweynta: Arrin Taariikhi ah oo Hadda Ku Socota Jihada Nabadda

 

Itoobiya, oo ah dal ku yaalla Geeska Afrika balse aan lahayn marin badeed tan iyo 1993-kii markii Eritrea ay noqotay dal madax bannaan, ayaa muddo dheer u aragtay helitaanka badweynta mid ka mid ah ujeeddooyinkeeda istiraatiijiyadeed ee ugu muhiimsan. Hadda, hawshan oo hore u ahayd mid muran dhaliyay ayaa u muuqata mid si nabad ah u socda oo waxtar u leh dhammaan dhinacyada ay quseyso, sida uu sheegay Fethi Mahdi, Guddoomiye Ku-xigeenka Guddiga Joogtada ah ee Arrimaha Xiriirka Dibadda iyo Nabadda ee Baarlamaanka Itoobiya, mar uu la hadlayay Wakaaladda Wararka Itoobiya (ENA).

Taariikhda iyo Muhiimadda Istaraatiijiyadeed

Helitaanka badda ayaa ah arrin muhiim u ah Itoobiya, maadaama ay tahay dalka labaad ee ugu dadka badan Afrika, isla markaana ah mid ka mid ah kuwa dhaqaalahooda ugu kobaca badan qaaradda. Tan iyo markii ay lumisay marin badeedkeedii, Itoobiya waxay ku tiirsaneyd dekedaha dalalka deriska ah sida Jabuuti, Somaliland, iyo Eritrea si ay u maareyso ganacsigeeda caalamiga ah. Arrintan ayaa saamayn ku yeelatay dhaqaalaha dalka iyo qorshayaashiisa istiraatiijiyadeed ee mustaqbalka.

Horumarka Nabadda iyo Iskaashiga

Fethi Mahdi ayaa tilmaamay in wada-hadallada iyo heshiisyada hadda socda ay yihiin kuwo ku saleysan dan guud iyo nabad waarta. Dowladdu waxay ka shaqeynaysaa sidii ay u xaqiijin lahayd in heshiisyadaasi ay ka turjumaan danaha Itoobiya, iyada oo isla markaana tixgelinaysa xuquuqda iyo madax-bannaanida dalalka deriska ah. Waxaa lagu wadaa in iskaashiga noocan ahi uu si weyn u wanaajiyo xiriirka diblomaasiyadeed ee Itoobiya la leedahay dalalka deriska ah, gaar ahaan Jabuuti iyo Eritrea, kuwaas oo ah marinno muhiim u ah dhaqaalaha Itoobiya.

Saamaynta Dhaqaalaha iyo Nabadda Goboleed

Horumarka lagu xaqiijinayo helitaanka marin badeed ayaa la filayaa inuu saameyn weyn ku yeesho kobaca dhaqaalaha Itoobiya. Sidoo kale, wuxuu qayb ka noqonayaa dadaallada lagu xoojinayo nabadda iyo xasilloonida Geeska Afrika, oo muddo dheer ahaa gobol ay ka jireen khilaafaadyo siyaasadeed iyo colaado. Itoobiya waxay rajaynaysaa in iskaashiga cusub uu horseedi doono kobaca kaabayaasha dhaqaalaha, fududeynta ganacsiga, iyo abuurista fursado shaqo oo cusub.

Gunaanad

Raadinta Itoobiya ee xaqiijinta helitaanka badweynta ayaa u muuqata mid ku socota jihada saxda ah, iyadoo loo marayo wada-hadallo nabadeed iyo iskaashi waxtar leh. Tani waxay caddeyn u tahay sida Itoobiya ay uga go'an tahay xallinta caqabadaha taariikhiga ah iyada oo aan loo marin dagaal, balse lagu saleynayo wada-xaajood iyo heshiisyo faa'iido u leh dhammaan dhinacyada. Waxaa la filayaa in horumarka laga gaadho arrintan uu noqdo mid saameyn togan ku yeesha dhammaan gobolka Geeska Afrika.

Comments

Maant iyo Soomaaliya

Maxay Madaxbannaanida Koonfurta Yemen muhiim ugu tahay Nabad dhab ah?

  Doodaha ku saabsan mustaqbalka Yemen waxaa inta badan lagu soo koobaa xabbad-joojin, dawlado kumeel-gaar ah, ama qaabab awood-qaybsi oo dibadda laga soo hindisay. Si kastaba ha ahaatee, waxaa jira hal arrin oo mar walba la dhinac maro inkasta oo ay udub-dhexaad u tahay muddada uu dagaalku siday: waa maqaamka siyaasadeed ee aan weli la xallin ee Koonfurta Yemen. Taariikhda iyo Midowgii Fashilmay Koonfurta Yemen waxay ahayd dawlad madaxbannaan oo caalamku aqoonsan yahay ilaa sannadkii 1990-kii, waxaana loo yaqaannay Jamhuuriyadda Dimuqraadiga Shacbiga ee Yemen (PDRY). Waxay lahayd xuduudo go’an, hay’ado dawladeed, iyo xubinimo Qaramada Midoobay ah. Heshiiskii midowga ee lala galay Waqooyiga Yemen waxaa loo soo bandhigay inuu yahay iskaashi dhex maray laba dhinac oo siman oo si mutaddawacnimo ah isugu biiray. Laakiin xaqiiqadii, midowgaas si dhakhso ah ayuu u burburay, wuxuuna horseeday dagaalkii 1994-tii iyo in si nidaamsan loo gacan-bidheeyo dhinaca siyaasadda iyo dhaqaalaha ee da...

Sida Muqdisho iyo qaar ka mid ah gobolada dalka looga xusay 1-da Luulyo

Waxaa guud ahaan dalka Soomaaliya laga xusay sanadguuradii ka soo wareegatay markii gobolada Koonfureed ay xornimada ka qaateen gumeystihii Talyaaniga iyo israacii labada gobol ee Waqooyi iyo Koonfur. Shir jaraa’id oo ay si wada jir ah ugu qabteen magaalada Muqdisho oo lagu xusayay midowga labada gobol ayaa waxaa ka hadlay Madaxweynaha Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya Mudane Xasan Sheekh Maxamuud. Golaha Wasiirada, Maamulka Gobolka Banaadir , Aqalka Sare ee BJFS, marti sharaf, iyo safiiro lagu casuumay. Madasha waxaa lagu soo bandhigay suugaan ka tarjumaysa qiimaha ay maalintani u leedahay ummadda Soomaaliyeed iyo taariikhda halgankii hore ee qaranka. Markii Gobollada Koonfureed ay xornimada ka qaateen gumeystihii Talyaaniga iyo Gobollada Waqooyi iyo Koonfur, waxaa la adkeeyay ammaanka waddooyinka Muqdisho si loo adkeeyo muhiimadda Qaranka. Dhawr ka mid ah mas’uuliyiintii kala duwanaa ee ka hadlay xafladda ayaa ka hadlay sooyaalka colaadeed. Madaxweyne Xasan Sheekh Maxamuud oo...

Booqashadii uga horreysay Raisul wasaaraha uu ku tago hay’ada NISA khilaafkii kadib.

  Isbuucii la soo dhaafay, waxaa la shaaciyay in Madaxweynaha Soomaaliya Maxamed cabdullaahi Farmaajo iyo Ra'iisul Wasaare Maxamed Xuseen Rooble oo yeeshay kulan, ay heshiis isla gaareen. Khilaafka u dhaxeeyay madaxweyne Farmaajo iyo Ra’iisul Wasaare Rooble ayaa dhaliyay cabsi iyo walaac badan oo ku aadan xasiloonida Soomaaliya oo sii yaraaneysay, xilli dalka uu ku gudda jiro doorasho.  Khilaafka xooggan soo kala dhexgalay labada mas’uul ee ugu awoodda badan dalka ayaa salka ku haya  tallaabooyiin ay labada dhinac qaadeen, taasoo xaaladda sii cakirtay.     Waxay u muuqataa in labada dhinac ay isla garteen in qaar ka mid ah hagaajinta ay sameeyeen dhinac walba lagu ilaalin doono qaabka ay hadda yihiin. Tusaale ahaan in Rooble uu magacaabey Wasiirka Amniga la isku qabtay, si uu xilka u sii hayo, iyadoo sidoo kale laga soo horjeestay magacaabista Taliyaha NISA uu sameyay Farmaajo. Taasi waxay keentay in Bashiir Goobe oo ah masuulkii NISA ee uu soo magacaa...

Guddiga doorashooyinka K/Galbeed oo shaaciyay kuraasta dhawaan lagu dooran doona Baraawe

Guddiga hirgelinta doorashada Dowlad gobaleedka Koonfur Galbeed Soomaaliya,  ayaa shaaciyay qabashada doorashada qaar kamid ah kuraasta deegaan doorashadoodu tahay Magaalada Baraawe ee Caasimadda Koonfur Galbeed. Maamulka Koonfur Galbeed, ayaa noqonaya maamulkii ugu horreeyay ee shaaciya deegaan Doorashada labaad ee loogu tala galay in ay ka dhacdo doorashada golaha Shacabka ee Baarlamaanka Jamhuuriyadda Fedaraalka Soomaaliya. 13- Kursi oo taalla magaalada Baraawe ayaa lagu waddaa in doorashadooda la qabto todobaadka soo socda sidda ay shaaciyeen guddiga. The State Elections Implementation Team of #Southwest has released 13 seats to House of People that will be elected from #Barawe town in Lower Shabelle region. Barawe is second election location in the State. #Somalia pic.twitter.com/YrUovE1Qwr — SNTV News (@sntvnews1) January 28, 2022

Privacy Policy