Sudan waxa uu wajahaya xaalad bani'aadamnimo oo sii xoogeysanaysa, taasoo si joogto ah u soo ifbaxaysa indhaha dunida. Mid ka mid ah waxyaabaha ugu xanuunka badan ee la ogaaday waa isticmaalka hubka kiimikada ee ciidamada Suudaan ay ku isticmaaleen dadka rayidka ah, taasoo ah xadgudub weyn oo ka dhan ah xuquuqda aadanaha, isla markaana ay si weyn uga hadleen ururada caalamiga ah iyo warbaahinta. Maqaalkii ugu dambeeyay ee The New York Times ayaa iftiimiyay xanuunka, isagoo muujinaya xaqiiqada nolosha ee hoos timaadda hoggaaminta Abdel Fattah Burhan, oo ah madaxda golaha militari ee Suudaan, iyo Ahmed Abdullah, oo mas'uul ka ah warshadaha militari ee Suudaan. Hubka Kiimikada iyo Xasuuqii Wad Madani Hubka kiimikada ayaa caan ku ah awoodda uu u leeyahay inuu si aan kala sooc lahayn ugu faafiyo waxyeello ba'an, taasoo saameyn weyn ku yeelan karta caafimaadka bini'aadamka. Isticmaalka hubka kiimikada ee ciidamada Suudaan ayaa ah xadgudub cad oo ka dhan ah sharciga caalamig...
Soomaaliya iyo Hay’adda Cunnada iyo Beeraha ee FAO ee Qaramada Midoobay ayaa iska kaashanaya sidii ay Soomaaliya u soo geli lahayd dagaalka lagula jiro isbeddelka cimilada adduunka. Sida lagu sheegay bayaan ay FAO soo saartay habeenimadii Talaadadii, hadafka iskaashiga ee Wasaaradda Deegaanka iyo Isbeddelka Cimiladu waa in la abuuro qorshe hawleed qaran oo go'aamiya wax ku biirinta qaranka (NDC) ee heshiiska Paris.
Tabarucaadka Qaran ee loo soo gaabiyo NDC waa istaraatijiyad qeexaysa qorshayaasha Soomaaliya ee lagu dhimayo qiiqa hawada lagu sii daayo, lana jaanqaadi karo saameynta isbeddelka cimilada, iyo in laga caawiyo waddamada kale sida Soomaaliya si ay u helaan dhaqaalaha cimilada.
Lataliyaha guud ee Hay’adda Cunnada iyo Beeraha (FAO) ee Soomaaliya, Rym Benzid, ayaa hadal uu xalay oo Talaado ah ka soo saaray magaalada Muqdisho ee caasimadda dalka, ku sheegay in “FAO ay ka go’an tahay in ay Soomaaliya ka caawiso sidii ay u dhisi lahayd mustaqbal adkeysi leh oo ay wajihi karto isbedelka cimilada." "Waan ku faraxsanahay inaan kala shaqeyno dowladda horumarinta NDC, taas oo ah qayb muhiim ah oo dadaalkan ah."
FAO waxa ay sheegtay in inkasta oo Soomaaliya ay ka qayb qaadanayso hindisayaasha cimilada caalamiga ah sida heshiiskii Paris, haddana waa in beesha caalamku ay sidoo kale maal-gashi ku sameeyaan hab-nololeedyo adkeysi leh, horumarinta kaabayaasha dhaqaalaha, la qabsiga cimilada, iyo xalalka mustaqbalka fog. Tani waxay dammaanad qaadaysaa la qabsiga mustaqbalka iyo barwaaqada da'yarta Soomaaliyeed iyo dadka sii fidaya.
"Maqnaanshaha kaalmada caalamiga ah, Soomaaliya waxay u taagan tahay inay sii nuglaato saamaynta cimilada isbedbedesha, iyadoo masiibooyinka dabiiciga ahi ay mustaqbalka khatar weyn ku yihiin sugnaanta cuntada iyo nolosha aadanaha," ayay tiri Hay'adda Cunnada iyo Beeraha.
C/llaahi Khaliif oo ah Xiriiriyaha Hay’adda NDC ee Dalka ahna La-taliyaha dhanka Siyaasadda ee Wasaaradda Deegaanka iyo Isbadalka Cimilada ee Dowladda Federaalka Soomaaliya ayaa sheegay in Soomaaliya ay si dhab ah u qaadaneyso Waajibkeeda ku aadan ka qeyb qaadashada dadaallada caalamiga ah ee lagula dagaallamayo isbeddelka Cimilada. Khariidaddayada waddooyinkeena si aan unoqonno mustaqbalka laqabsiga cimilada waxaa ka mid ah NDC. Waxaan u maleyneynaa inaan dammaanad qaadi karno kobaca dhaqaalaha iyo inaan taageerno hindisayaasha caalamiga ah ee lagu doonayo in lagu xalliyo khatartan saameynaysa qof walba," ayuu yiri Khaliif.
Sida laga soo xigtay FAO, waxay la kaashanaysaa dawladda Soomaaliya si loo kordhiyo awoodda qaybaha wax soo saarka si ay ula qabsadaan isbeddelka cimilada si loo kordhiyo adkaysiga cimilada. Si loo yareeyo saamaynta jahawareerka cimilada, waxa ay sidoo kale xoojinaysaa xog ururinta iyo habaynta awoodaha digniinta ugu horayso iyo talaabooyinka firfircoonida leh.
Posts
Comments
Post a Comment